Hoe zwaar is een elektrische vrachtwagen?
Op dit moment -2022- zijn batterij elektrische trekkers ongeveer 1.000 tot 2.500kg zwaarder dan een dieselvrachtwagen. Een 4x2 trekker weegt ongeveer 8.000kg, dan weegt de elektrische truck tussen de 9.000kg en 10.500kg. Maar, dat is wel met een heleboel ‘mitsen en maaren’. Hoe dat precies zit, en hoe jij zelf kunt uitreken wat jouw elektrische vrachtwagen zal wegen, leg ik je uit in dit blog.
Batterijen, extra ballast
Ja, batterijen zijn zwaar. Sterker nog ze zijn de belangrijkste reden waarom een elektrische vrachtwagen zwaarder is dan een diesel truck. Waterstoftrucks zijn op dit moment ongeveer even zwaar als een batterij elektrische vrachtwagen. Alleen kun je met een waterstofvrachtwagen wel meer kilometers rijden op één tankbeurt.
Maar daar was jij niet voor gekomen. Wellicht had je al eens begrepen dat batterijen snel in gewicht dalen. Had je dat nog niet gehoord, dan bij deze. Die daling van het gewicht kunnen we redelijk goed voorspellen. Slimme wetenschappers hebben daar onderzoek naar gedaan en wat de wetenschap ons verteld probeer ik dagelijks te toetsen met de werkelijkheid. De conclusie. Die wetenschappers zijn zo gek nog niet. (Althans niet op dit onderwerp). Ze krijgen keer op keer gelijk.
De hoeveelheid energie die een batterij kan vasthouden drukken we uit in kilowattuur (kWh). Het gewicht van een batterij kunnen we uitdrukken in het aantal kilo’s batterij dat nodig is om één kWh vast te houden. Voor trucks zit dat op dit moment zo rond de 6kg. Aan het eind van 2022 gaat Volvo batterij elektrische trucks uitleveren met een gewicht van ongeveer 5,5kg per kWh. Het is de verwachting dat het gewicht voor een kWh batterij gaat afnemen tot ongeveer 3,5kg in 2030. Als je het gewicht van een batterij in 2030 vergelijkt met een batterij uit 2020, dan zien we een halvering van het gewicht. Om dezelfde hoeveelheid energie mee te nemen, worden de batterijen steeds lichter.
Een voorbeeldje. Een vrachtwagen heeft een batterijpakket van 500kWh aan boord. Die batterij woog in 2020 ongeveer 3.500kg. In 20230 zal die ongeveer 1.750kg wegen. Op dit moment weegt die batterij 3.000kg.
In de praktijk kan het trouwens goed zijn dat trucks in 2030 nog steeds ongeveer 1.000kg zwaarder zijn dan een dieseltruck. Die hebben dan zo’n groot accupakket aan boord dat ze daar, zelfs voor de lange afstand, een hele dag op kunnen rijden. Hoe groter het batterijpakket, hoe hoger het gewicht van de batterij, en dus de vrachtwagen.
Bron: https://www.sustainable-bus.com/news/bmz-poland-lithium-ion-battery-technology-electric-buses/
De aandrijflijn
Maar als we elektrisch gaan rijden. Dan kunnen we ook een heleboel stalen onderdelen uit de vrachtwagen slopen. Denk aan:
Verbrandingsmotor, 12 trapsversnellingsbak, (cardan)assen, brandstoftank met diesel en het uitlaatsysteem. Eerlijk is eerlijk, er moet ook weer een elektromotor en een tweetrapsversnellingsbak voor worden terug geplaatst. Dat voegt weer wat kilootjes toe.
Maar toch, als we dat allemaal bij elkaar optellen, kunnen we zo 2.500kg aan gewicht ‘winnen’. Dat scheelt al een slok op een borrel. Overigens is dit geen toekomstmuziek. Er rijden al trucks op de Nederlandse wegen die dit trucje hebben toegepast.
Kijk maar eens naar de geïntegreerde aandrijfas van de Mercedes eActros of eEconic.
bron: https://www.meritor.com/en/products/ePowertrains/17Xe
De rekensom
Er blijft dus een relatief eenvoudig rekensommetje over om het gewicht van je vrachtwagen te bepalen.
(Gewicht van je huidige truck – 2.500kg voor de elektrische aandrijflijn) + gewicht van de batterij = het gewicht van je elektrische vrachtwagen.
Wetgeving
Voor trucks die over de Nederlandse grenzen gaan is dit extra gewicht helemaal geen belemmering. In Europa, en sinds kort ook in de BeNeLux, is er regelgeving die bepaald dat je 2.000kg zwaarder mag zijn dan een dieseltruck. Althans als je truck een hoger leeggewicht heeft dan de diesel. Je mag dus met 42 ton over de Europese snelwegen met een zero-emission truck. In de Benelux hebben we afgesproken dat we met 44 ton de weg op mogen. Ook hier is deze regel van toepassing. Dus 44 wordt 46ton voor zero-emission trucks in de Benelux. Overigens is het zo geregeld dat je in geen geval ook echt extra laadvermogen krijgt. De regeling is echt bedoeld om het extra gewicht te compenseren, niet om zero-emission trucks een voordeel te geven.
Helaas kennen we nog geen specifieke wetgeving voor ons land. Wij mogen immers met 50ton de weg op. Dat betekent dus dat je, of je nou met een diesel, of met een zero-emission truck de weg op gaat in Nederland; 50 ton blijft 50 ton.
bron: www.transportenmilieu.nl
Wie rijdt er dan maximaal beladen?
Niet zoveel chauffeurs als je zou denken. Bij verreweg de meeste ritten in Europa is niet het gewicht de beperkende factor, maar het volume. Ander gezegd, er passen gewoon niet meer pallets in een vrachtwagen terwijl we nog niet aan het maximale gewicht zitten.
Europees, dan hebben we het dus over 40 ton. In Nederland is dat effect nog wat extremer. Volgens onderzoek van Royal Haskoning DHV zou maar 2% van alle ritten in Nederland meer dan 48 ton wegen. Nou is dat gevoelsmatig wel heel erg weinig met al die RMO’s, mestrijders, zandhazen en bulkrijders in Nederland. Aan de andere kant, die rijden ook niet hele dagen maximaal beladen. Laten we het op 5% houden.
Helemaal niet zoveel dus.
Is dat gewicht dan wel zo’n probleem?
Nee, ik denk het niet. Natuurlijk zijn er voorbeelden te bedenken waar het echt onoverkomelijk is. Maar voor het gros van de inzetten kan het prima. In het ‘Rekenmodel Zero-Emission’ trucks wordt er ook gekeken naar het effect op laadvermogen. Over het algemeen is het effect van de compensatieregeling voldoende om een verlies aan laadvermogen te voorkomen. Het zal in de tweede helft van dit decennium zelfs geen uitzondering meer zijn dat elektrische trucks lichter zijn dan dieseltrucks.
Trekkers die langere afstanden rijden (boven de 500km per dag) verwacht ik dat het eigengewicht wel rond die 1.000kg hoger zal blijven uitvallen. Dit heeft te maken met de steeds groter worden accupakketten waardoor je steeds verder kunt rijden met een elektrische vrachtwagen.