Diesel is belachelijk goedkoop!
Ja, je leest het goed; diesel is belachelijk goedkoop.
Johnny, gaat het wel goed met je? Ben je niet met je hoofd tegen het keukenkastje gelopen? Diesel is toch hartstikke duur?
Nee, ik ben niet tegen het keukenkastje gelopen. Diesel is gewoon belachelijk goedkoop. Maar daar kan zomaar eens verandering in komen.
Het zou mij niet verbazen dat diesel in het aankomende (half) jaar behoorlijk duurder wordt. Een verdubbeling van de prijs sluit ik niet uit.
Hoe ik tot die mening kom? Dat leg ik je uit in dit blog.
Historische dieselprijzen
Laten we bij het begin beginnen. Wat kost een liter diesel? Daarvoor pakken we de brandstofmonitor van Transport en Logistiek Nederland erbij.
Zeg maar €1,80 voor een liter diesel. Belachelijk goedkoop!
Nee, ik zit je maar te sarren. Een prijs van €1,80 per liter is natuurlijk behoorlijk duurder dan wat we gewend zijn. Vergelijken we de dieselprijzen van 2022 met die van 2021 dan is diesel grosso modo ongeveer 50% in prijs gestegen. Dat is een behoorlijke prijsstijging.
Dat is goed te zien op bovenstaande afbeelding. Ook hier heb ik gebruik gemaakt van de TLN-brandstofmonitor. Prijzen van €1,20 per liter is wat we ‘normaal’ zijn gaan vinden de afgelopen jaren.
Tot voor kort toonde de website van EVOFENEDEX historische brandstofprijzen vanaf 2004. Dat geeft misschien nog een iets beter beeld van de ontwikkelingen van de historische dieselprijs. Helaas kan ik die nu niet meer vinden.
Gelukkig heb ik die data eerder al wel opgeslagen. Als ik die data gebruik en er vervolgens een trendlijn overheen teken, kom ik op een gemiddelde stijging van de dieselprijs van bijna 3% per jaar.
Dat ziet er ongeveer zo uit: Gele lijn is de dieselprijs, witte stippellijn de trendlijn.
Nederland voor de helft afhankelijk van Russische diesel
Zoals we kunnen zien in de historische prijzen van de TLN-brandstofmonitor is de inval van Rusland in Oekraïne de direct aanleiding geweest voor een forse prijsverhoging.
Logisch. In Nederland zijn we voor ongeveer de helft van alle gebruikte diesel afhankelijk van Rusland. Als de helft van de toelevering weg dreigt te vallen, schiet de prijs omhoog.
Een dergelijk akkoord kwam er op 31 mei. Europa gaat alle olie en dieselimport per schip aan het einde van dit jaar boycotten. Ook de import via pijpleiding wordt flink teruggeschroefd. Alleen een paar oud Sovjetlanden mogen -voor eigen gebruik- olie en diesel per pijpleiding blijven importeren. Maar de grootste Europese afnemers als Duitsland en Polen, zullen vrijwillig stoppen met de import via pijpleiding.
Daarop vooruitlopend zijn al veel oliebedrijven vertrokken uit Rusland. Toch komen er nog grote hoeveelheden Russische diesel naar Nederland.
Achterdeurtje
Daarvoor wordt een achterdeurtje gebruikt. Ondanks dat het maatschappelijk niet gewenst is om Russische diesel te importeren, gebeurt het nog vol op. Wat doen die dieselimporteurs dan? Nou, ze mengen 49% Russische diesel met 51% diesel uit een ander land. Technisch gezien is de diesel dan afkomstig uit dat andere land. Dus kan het zonder gemor worden verscheept naar Nederland.
Shell kreeg begin april nog forse kritiek op deze handelswijze en heeft beterschap beloofd.
Dieselprijs relatief laag
Door dit achterdeurtje komt er nog steeds veel Russische diesel naar Nederland. Tekorten hebben we tot op heden niet gezien in de markt. Dat is ook terug te zien in de dieselprijs. Want ja, die is flink hoger. Maar nee, uit die prijzen blijkt niet dat we te maken hebben met fikse tekorten. Ook heb ik nog niet gezien dat de tankstations zonder diesel zaten.
Dat geeft voor mij de eerste aanwijzing dat de dieselprijs relatief laag is.
Dieselprijs vergelijken met andere vormen van energie
Dat we in een energiecrisis zitten, dat voelen steeds meer bedrijven in hun portemonnee. Kijk maar naar transporteurs die rijden met LNG-trucks of elektrische vrachtwagens. Zij betalen op dit moment de hoofdprijs voor energie in hun vrachtwagens. Want gas, daar is wel een schaarste ontstaan op de markt.
Inmiddels zijn er al verschillende transporteurs die hun LNG-vrachtwagens stil hebben gezet omdat elke kilometer die ze rijden te veel geld kost.
Maar niet alleen transportbedrijven hebben last van die hoge gas- en elektriciteitsprijzen. Aluminiumbedrijf Aldel uit Delfzijl en kunstmestproducent Yara uit Sluiskil hebben inmiddels hun productie stil gelegd omdat de hoge energieprijzen het onmogelijk maken om nog rendabel te draaien.
Deze bedrijven verbruiken veel gas en elektriciteit. Hoe komt het dan dat bedrijven die veel diesel verbruiken wel kunnen doordraaien?
Diesel, gas en elektriciteit uitdrukken per kWh
Voor gas en elektriciteit is het heel gewoon om de hoeveelheid energie uit te drukken in het aantal kilowattuur. Een kuub gas bevat ongeveer 9,75kWh aan energie. Één kWh stroom, is natuurlijk één kWh stroom. We zijn het niet echt gewend, maar ook diesel en LNG hebben een bepaalde energie-inhoud. Één liter diesel staat gelijk aan ongeveer 10,45kWh. Terwijl een kilootje LNG gelijk staat aan ongeveer 13,6kWh
Dus:
1 liter diesel = 10,45kWh
1 kg LNG = 13,6kWh
1 kuub gas = 9,75kWh
1 kWh elektriciteit = 1kWh
Prijzen vergelijken
Dat geeft ons een mooi uitgangspunt om de prijzen per kWh met elkaar te vergelijken.
Daarvoor zijn we eerst nog opzoek naar de prijzen van gas en elektriciteit. Die kunnen we vinden www.energiemarktinfo.nl. Voor de zekerheid heb ik het ook nog even nagevraagd aan wat experts uit de markt. We komen tot de volgende prijzen:
1 liter diesel = €1,80
1 kg LNG = €3,50
1 kuub gas = €2,45
1 kWh elektriciteit = €0,45
De rekensom
Dan kunnen we nu gaan rekenen wat we voor de verschillende soorten energie betalen per kWh.
Om het overzichtelijk te houden heb ik er een tabel van gemaakt.
Een voorbeeldje: Diesel kopen per liter. Voor een liter betalen we €1,80.
In die liter zit voor 10,45 kWh aan energie.
Dus we betalen:
€1,80 / 10,45 = €0,17 per kWh voor diesel.
Een korte blik op de uitkomsten leert ons al snel dat diesel verreweg de goedkoopste vorm van energie is. Goedkoper dan LNG en veel goedkoper dan stroom uit het stopcontact.
Hoe kan dat? Gas
Het verhaal van diesel kennen we. We importeren het liever niet uit Rusland, maar zonder kunnen we op dit moment ook nog niet. Dus worden er slimme manieren gevonden om toch diesel uit Rusland deze kant op te krijgen.
Het verhaal van gas (en dus ook LNG) is ook redelijk bekend. Rusland knijpt de toevoer van gas aan Europa behoorlijk af. Daardoor schoot de prijs omhoog tot recordhoogtes. Inmiddels lijkt het ergste achter de rug. De gasbergingen in Europa zijn goed (genoeg) gevuld om ons de winter door te helpen. Bovendien is onlangs een tweede LNG terminal in gebruik genomen waardoor we in Nederland meer capaciteit hebben gekregen om LNG per schip te importeren. We hebben er in recordtempo voor gezorgd dat we gas uit Amerika per schip kunnen importeren, zodat we Russisch gas minder nodig zijn.
Hoe kan dat dan? Elektriciteit
Het verhaal van elektriciteit is wat minder bekend. Wellicht omdat het wat complexer is, en er wat meer factoren een rol spelen. In het kort gezegd: voor elektriciteit is de afgelopen zomer een soort perfecte storm ontstaan waardoor prijzen door het dak gingen. Lees even met me mee:
1) Sluiten kerncentrales Duitsland vanwege milieu-afspraken
2) Sluiten kerncentrales Frankrijk vanwege achterstallig onderhoud
3) Minder water in de stuwmeren in Europa vanwege extreme droogte
4) Maximaliseren output van kolencentrales in Nederland vanwege milieu-afspraken
5) Minder aanvoercapaciteit van kolen per schip door lage waterstanden in rivieren
Zoals je leest, een veel slechter scenario is moeilijk te verzinnen.
bron: www.standaard.be
Daar komt ook nog eens bij dat de prijzen voor elektriciteit worden bepaald door de gasgestookte centrales. Zij zijn het meest flexibel in op- of afschalen en bepalen de prijs op de markt. Guess what?! Gas is waanzinnig duur, dus de prijs voor een kWh ook! (Ja, ook die voor wind en zonne-energie)
Efficiëntie aandrijflijn
De prijs per kWh verteld ons niet het hele verhaal. Misschien heb je wel eens gehoord dat een dieselmotor veel van zijn energie omzet in warmte, in plaats van kracht en beweging. Datzelfde geldt ook voor LNG- en elektrische aandrijflijnen.
Onderling zijn er grote verschillen. Een elektrische vrachtwagen verbruikt bijvoorbeeld de helft van de energie dan een dieselvrachtwagen om hetzelfde werk te doen.
Via wat rekenwerk kom ik tot de volgende verbruiken:
Je ziet al snel. Ondanks dat een elektrische aandrijflijn bijna de helft minder aan energie verbruikt, kan het nog steeds niet concurreren op kosten voor energie. Op deze manier gaat die elektrische vrachtwagen dus nooit wat worden!
Laat je niet in slaap sussen
Maar laat je niet in slaap sussen. De energiemarkt is sterk in beweging. Als je vorig jaar had voorspeld dat de prijzen voor gas en elektra zo hoog zouden zijn, dan werd je waarschijnlijk vriendelijk verzocht om mee te werken aan een psychiatrisch onderzoek.
Zoals eerder gezegd, de prijzen voor elektriciteit en gas zijn bijzonder hoog. Ondanks dat ik geen expert ben op het gebied van energieprijzen, is het veilig om te verwachten dat deze prijzen de aankomende periode weer iets zullen gaan dalen.
Immers, de gasbergingen zijn goed gevuld, en we hebben meer capaciteit om LNG schepen te ontvangen. Daardoor zakt de onzekerheid over gastoevoer en drukt het de prijs.
Als de gasprijs zakt, de stuwmeren weer langzaam vollopen, de rivieren een hoger waterpeil hebben en de Fransen hun kerncentrales weer langzaam opstarten, hoef je ook geen expert te zijn om te kunnen zien dat prijzen voor elektriciteit wat zullen gaan dalen.
En hoe zit dat dan met diesel?
Dieseltekort
Weten je het nog? 31 mei kwam de Europese Unie overeen dat we gaan stoppen met de import van olie en diesel uit Rusland. Weet je ook nog dat de helft van de diesel die we in Nederland gebruiken uit Rusland afkomstig is?
Aan het eind van het jaar wordt het achterdeurtje voor de import van Russische diesel gesloten. Nederland heeft zelf niet genoeg capaciteit om diesel te produceren, bijbouwen is ook ingewikkeld. Ligt hier een diesel tekort op de loer?
Dieselprijs verdubbeld?
Een ding staat voor mij als een paal boven water: die dieselprijs gaat omhoog. Hoe hoger de nood, hoe harder de prijsstijging.
In de wandelgangen krijg ik mee dat er op de ministeries scenario’s worden geschetst waarin verplichte autoloze zondagen worden voorgesteld. Ook zijn de verschillende belangenclubs als maanden bezig met het voorbereiden op een eventueel dieseltekort. Niet voor niets riep TLN in persoon van haar bestuursvoorzitter Elisabeth Post al op om bedrijven in transport en logistiek voorrang te geven bij een eventueel dieseltekort.
Bron: www.transportlogistiek.nl
Dit kan wel eens heel serieus gaan worden.
Ik sluit een verdubbeling van de dieselprijs niet uit!
De doodsteek voor dieseltrucks?
Diesel is dus belachelijk goedkoop. Maar daar kan wel eens snel verandering in komen. Maar wat is dan de invloed op de TCO van de vrachtwagens? Ik ben nog een laatste keer in rekenmachine geklommen en heb de volgende aannames gedaan:
Diesel: +100%
LNG: -20%
Elektriciteit: -20%
Dan zien de uitkomsten er ineens heel anders uit:
Die LNG auto’s die nu achter het hek staan komen dan snel weer tevoorschijn. Want; €30,- per 100km besparen, betekent dat je de meerprijs van €40.000,- in 135.000 kilometer weer hebt terugverdiend.
Voor elektrische vrachtwagens gaat eenzelfde rekensom op. Met een besparing van €41,- per 100km, verdien je de meerprijs van €250.000,- in 610.000km weer terug. Heb je de beschikking over een aanschafsubsidie, dan is dat moment al ruim voor de 400.000km.
Voor de goede orde. LNG en elektriciteit zijn dan nog steeds ontzettend duur, vergeleken met de historische prijzen van €0,85/kg (+330%) en €0,36/kWh (+450%).
Ga aan de slag!
Ga dus aan de slag met elektrische vrachtwagens! Want zodra het stof op de energiemarkten een beetje is gedaald, dan kan de rekensom weleens sneller de goede kant op vallen dan je nu in de gaten hebt.